DASH DİYETİ

Dash Diyeti, kardiyovasküler hastalıklarda olumlu etkileri olan bir beslenme şeklidir.
Amerikan Kalp Birliği, Ulusal Kanser Enstitüsü ve Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü ve Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü geniş kapsamlı bir plan olan DASH yeme planını tavsiye etmektedirler. DASH çalışması Amerika’da dört farklı merkezde 459 yetişkin kişi üzerinde (% 30’u Hipertansiyon hastası) yapılmış. Sekiz hafta boyunca bireylere 3 farklı diyetten herhangi biri verilmiştir. Sonuç olarak; sebze-meyvelerden ve düşük yağlı süt ve süt ürünlerinden zengin DASH diyetinin 1. basamak izole sistolik hipertansiyon tedavisinde etkisinin 1. Sırada düşünülmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Dash Diyetinin Kan Basıncını Düşürücü Etkisi – Natriürez
DASH yeme planı; doymuş yağdan, kolesterolden ve total yağdan düşük, sebze-meyveler ve az yağlı süt ve süt ürünlerinden zengin bir diyettir.
Tahıl ürünleri, balık, tavuk gibi beyaz etleri, fındık fıstık ceviz gibi yağlı tohumları yeteri kadar içermektedir. Diyette kırmızı ete sınırlandırma getirilmektedir. Yine şeker içeriği yüksek besinler diyette sınırlandırılmıştır. DASH Diyeti Magnezyum, Potasyum ve Kalsiyumdan zengin bir diyettir.
Kan basıncını düşürücü DASH diyetinin lipid profiline etkisi üzerine yapılan bir çalışmada DASH diyetinin koroner kalp hastalığı riskini azaltıcı etkisi vurgulanmıştır.
Amerika’da yapılan çalışmalara göre DASH diyetinin hemen her hastalığın tedavisinde kullanılabilecek geniş kapsamlı bir diyet olduğunu; zengin sebze ve meyve içeriği ile kanser riskini azalttığını, kalsiyum içeriğinin osteoporoz riskini düşürdüğünü, sınırlı doymuş yağ ve kolesterol içeriğinin ise kalp hastalıkları riskini azalttığı söylenmiştir.

Hipertansiyon toplumumuzun özellikle yetişkin nüfusun en önemli sağlık sorunlarındandır. Ülkemizde 18 yaş üstü nüfusta hipertansiyon sıklığı erkeklerde %27,5, kadınlarda %36 olarak bildiriliştir. Yaş ilerledikçe hipertansiyon sıklığı artar. Hipertansiyon böbreklerde, kalp-damarlarda, beyinde hasar oluşturduğundan bu organlarla ilgili hastalıkların başta gelen nedenidir.
Sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite ile hipertansiyon gelişimi önlenebilir ve geciktirilebilir. Hipertansiyonu önlemenin birinci yolu yaşam boyu uygun beden ağırlığını korumaktır.
Hiper tansiyonu durdurmak için geliştirilen DASH diyetinin niteliği besinlerle günlük alınan enerjinin kişinin harcadığı enerjiye eşit olması, eğer kişi şişmansa haftada 0,5-1,0 kg zayıflayacak şekilde enerjinin azaltılmasını ve beden hareketlerinin artırılmasını hedefler. Diyette yağdan gelen enerji %27’yi, doymuş yağ %6’yı geçmemelidir. Doymuş yağı sınırlamanın yolu hayvansal besinlerden az yağlı olanları seçmek, görünür yağ olarak yemeklerde tereyağı, kuyruk yağı, katı margarin kullanmamak; zeytinyağı, fındık yağı ve bitkisel yağ kullanmak, günlük kolesterol alımını 300 mg’la sınırlamak, yemekleri tuzsuz pişirmek, tuzlu peynir, zeytin, turşu gibi yiyeceklerden sakınmak, başta yeşil yapraklı sebzeler olmak üzere potasyum ve magnezyumdan zengin sebze ve meyvelerle posa içeriği yüksek kurubaklagilleri artırmaktır. Yemeklerde bol soğan, maydanoz, nane, dereotu gibi tat vericilerin kullanımı, potasyum, kalsiyum ve magnezyum alımını ve lezzetini artırır. Roka, tere, marul gibi yeşillikler sofrada yer almalıdır.