DİŞ SAĞLIĞI VE BESLENMENİN ÖNEMİ

Ağız ve diş sağlığı beslenme ile doğrudan ilişkilidir. Bu yüzden beslenme düzenimizi gözden geçirmek için bir sebebe daha ihtiyacımız ortadan kalkmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde diş çürükleri ve hastalıkları ile karşılaşma riski daha da artmıştır. Bunun başlıca sebebi beslenme alışkanlıklarının değişmesidir. Fast food alışkanlıkları, kahve ve sigara tüketiminin artması, düzensiz-yetersiz beslenme ve stres faktörleri de ağız ve diş sağlığını olumsuz etkilemektedir.
Besin içeriği bakımından yetersiz, fazla katkı maddeleri ile dolu besin seçimleri gibi besleyici değeri olmayan yüksek kalorili öğün seçimleri kişileri obezite riskine taşırken ağız sağlığını da tehlikeye atmaktadır.
A, C, ve E vitamini, beta-karoten, folat, kalsiyum, fosfor ve çinko diş sağlığı için önemli rol almaktadır. C vitamini, Folat ve Çinko yetersizliği diş eti bariyerinin gerginliğini arttırarak hastalık oluşum riskini arttırır. A ve E vitamini, beta-karoten ve protein, diş etinin korunması ve immün sistem bütünlüğünün devamlılığı için önemli rol oynamaktadır. Bu vitaminlerin suplementasyonlarının da tedavide etkinliğini gösteren bilimsel veriler yer almaktadır.
Osteopeni, osteoporoz ile diş kaybı arasında ilişki olduğu bilindiğinden kalsiyum ve D vitamininin yeterli alınması önemlidir.
Ağız hijyenini sağlamak, güçlü bir immün sistem ve optimal beslenme büyük önem taşımaktadır.
Meyve ve sebzelerde bulunan vitaminler diş ve diş etleri için önemlidir. Renkli meyve ve sebzelerin tüketimini arttırarak (günde 3 porsiyon sebze, 2 porsiyon meyve şeklinde), dişlerin güçlenmesine katkı sağlanabilinir. Elma, çilek, portakal, brokoli, ıspanak, kırmızı biber, ananas, ayva gibi besinler diş dostu besinlerdir. Beslenmede sıklıkla yer verilebilir.
Diş Çürükleri ve Fermente Karbonhidrat İlişkisi
Fermente karbonhidrat bakteriler için ideal bir substrattır. Karbonhidrat sonucu oluşan asit, tükrük bezinin pH’ını 5,5’in altına düşürür ve çürük oluşumuna zemin hazırlar.
Tahıl ürünleri, meyveler, süt ürünleri, şeker eklenmiş her türlü besin ve bazı sebzeler fermente karbonhidrat içermektedirler.
Diş çürümesine etki eden besinler;
Tahıllardan; ekmek, kraker, cips, gevrek vb. besinler
Meyvelerden; su içeriği düşük olanlar, kuru meyveler gibi
Hazır meyve suları, kutu meşrubatlar, şekerle tatlandırılmış içecekler ve tüm şeker ve şekerli besinlerdir.
Diş Çürüklerinin Önlenmesi için;
• Yeterli ve dengeli beslenilmelidir.
• Fermente Karbonhidratların dikkatli kullanımı önemlidir. Fermente karbonhidratları tek başlarına değil, öğünlerle tüketilmesi ve öğün sonrasında bir miktar peynir tüketilmesi önerilir.
• Ağız hijyeninin sağlanması önemlidir
• Ana ve ara öğünlerden sonra dişlerin fırçalanması, ağzın suyla çalkalanması veya 15-20 dk şekersiz sakız (xylitol ile tatlandırılmış) çiğnenmesi önerilir.
Beslenme Tedavisi
Sebze ve meyveler küçük parçalar halinde kesilip, tüketilmelidir. Bireyin enerji ve besin öğesi alımı uzman tarafından izlenmeli, yetersizlikler kapatılmalıdır. Yemekler iyi pişirilmelidir. Beyaz ekmek, karamelli besinler, sakız ve şekerlemeler gibi yapışkan besinlerden kaçınılmalıdır.